Pajączki na nogach w większości przypadków stanowią jedynie problem estetyczny. Jednak czasami mogą sygnalizować poważniejsze problemy, takie jak przewlekła niewydolność żylna czy inne choroby układu naczyniowego. [1] Dowiedz się, jak zdrowy tryb życia może pomóc zredukować ryzyko ich pojawienia się.

Czym są teleangiektazje (pajączki naczyniowe)?

Teleangiektazje, potocznie nazywane pajączkami naczyniowymi, to drobne, poszerzone naczynia krwionośne widoczne tuż pod powierzchnią skóry. Mają średnicę powyżej 1 mm i najczęściej przyjmują formę cienkich, krętych nitek w kolorze fioletowym lub czerwonym. Mogą występować pojedynczo lub tworzyć rozgałęzione układy przypominające korony drzew. Pajączki pojawiają się najczęściej na nogach – na łydkach, udach czy w okolicy kostek – ale mogą być widoczne także na twarzy, szczególnie u osób z cerą naczynkową. [1]

Rodzaje teleangiektazji

Teleangiektazje, czyli tzw. pajączki naczyniowe, mogą mieć różne formy w zależności od przyczyny ich powstania i wyglądu. Wyróżnia się cztery główne rodzaje: [1]

• teleangiektazje samoistne – drobne, szkarłatne naczynka bez widocznej żyły odżywczej, najczęściej występują u kobiet po 40. roku życia;

• teleangiektazje izolowane – to zmiany niezwiązane z niewydolnością żylną, zasilane pojedynczym naczyniem odżywczym, które można zamknąć podczas leczenia;

• teleangiektazje w przebiegu niewydolności żylnej – są większe (do 0,4 mm), czasem unoszą skórę, towarzyszą żylakom i tworzą układy w kształcie wachlarza, zwłaszcza na udach;

• teleangiektazje wtórne – powstają po zabiegach lub urazach u osób z niewydolnością żylną i mają sinawe zabarwienie – mogą przypominać siniaki.

Pajączki na nogach – przyczyny i czynniki ryzyka

Teleangiektazje powstają w wyniku nieprawidłowości w naczyniach włosowatych skóry i mogą mieć pochodzenie żylne lub tętnicze. Choć często występują samoistnie, mogą też być objawem przewlekłej niewydolności żylnej, chorób autoimmunologicznych lub efektem działania czynników takich jak otyłość, długotrwałe stanie lub siedzenie, ciąża, palenie tytoniu czy przebyte urazy i zakrzepice.

Ryzyko powstania pajączków naczyniowych na nogach rośnie z wiekiem (najczęściej pojawiają się między 30. a 50. rokiem życia) i częściej dotyczy kobiet. W przypadku mężczyzn zmiany te częściej współistnieją z poważniejszymi objawami niewydolności żylnej. [1,2]

Czy można zapobiegać powstawaniu pajączków na nogach?

Choć pajączki na nogach zwykle są bezbolesne, stanowią defekt estetyczny, który bywa szczególnie trudny do zaakceptowania przez kobiety, znajdujące się w grupie ryzyka. Nie masz wpływu na niektóre czynniki predysponujące, takie jak wiek, płeć, pochodzenie etniczne czy ciąża. Istnieją jednak sposoby, by zmniejszyć ryzyko pojawienia się pajączków. Duże znaczenie ma utrzymywanie prawidłowej masy ciała, rzucenie palenia, regularna aktywność fizyczna oraz unikanie noszenia zbyt obcisłej odzieży. [2]

Gdy pajączki na nogach są objawem przewlekłej niewydolności żylnej – profilaktyka

Pojawienie się pajączków naczyniowych (teleangiektazji) może być jednym z najwcześniejszych objawów przewlekłej niewydolności żylnej (PNŻ). Choć same pajączki nie zawsze oznaczają poważne problemy, ich obecność powinna być sygnałem do wprowadzenia działań profilaktycznych, które mogą zapobiec postępowi choroby. Aby wspierać zdrowie żył i zmniejszyć ryzyko rozwoju niewydolności żylnej, warto: [3]

• unikać długiego stania lub siedzenia w jednej pozycji,

• przerywać pracę krótkimi ćwiczeniami – np. wspinaniem się na palce,

• regularnie się ruszać i prowadzić aktywny tryb życia,

• utrzymywać prawidłową masę ciała i dbać o odpowiednią dietę bogatą w błonnik,

• pić około 2 litrów wody dziennie,

• stosować pończochy uciskowe,

• unosić nogi powyżej poziomu serca na 20 minut kilka razy dziennie,

• unikać gorących kąpieli i długiej ekspozycji na słońce,

• korzystać z chłodnych pryszniców na nogi, aby zmniejszyć obrzęki i uczucie ciężkości.

Wczesne wdrożenie takich działań może skutecznie odciążyć układ żylny i opóźnić rozwój przewlekłej choroby żylnej.

Czy środki dostępne w aptece mogą pomóc na rozszerzone naczynka na nogach?

W aptekach dostępne są preparaty, które mogą wspierać terapię pajączków na nogach, zwłaszcza we wczesnych stadiach niewydolności żylnej. Jednym z takich środków jest diosmina mikronizowana – substancja o działaniu ochronnym na naczynia krwionośne. Poprawia napięcie i elastyczność ścian żył, usprawnia powrót krwi z kończyn dolnych i zmniejsza skłonność do obrzęków. Wykazuje też właściwości przeciwzapalnie i ogranicza przepuszczalność naczyń włosowatych. [4] Produkty zawierające diosminę, takie jak Diosminex, są wskazane do stosowania w przypadku m.in. teleangiektazji i żylaków, uczucia ciężkości, zmęczenia, dyskomfortu lub bólu i pieczenia nóg. [5]

Jak pozbyć się pajączków na nogach?

Jeśli już zmagasz się z pajączkami i chcesz się ich pozbyć, najlepiej wybrać się do specjalisty. Najczęściej stosuje się skleroterapię – podanie do chorego naczynka specjalnej substancji, która je zamyka i powoduje jego zanik. Alternatywą są zabiegi z użyciem lasera lub intensywnego światła impulsowego (IPL), które działają poprzez zamykanie naczyń światłem. Drobne zmiany można leczyć także metodą termokoagulacji (zamknięcie naczynka ciepłem), a większe lub nawrotowe pajączki usuwa się chirurgicznie podczas mikroflebektomii.

Jeśli pajączki są związane z niewydolnością żylną, konieczne jest leczenie choroby podstawowej. Najlepszą metodę zawsze dobiera lekarz, biorąc pod uwagę Twoje indywidualne potrzeby. [1]

Artykuł na zlecenie marki Diosminex

Źródła: 

[1] Wiercińska M., Teleangiektazje (pajączki naczyniowe) – co oznaczają pajączki na nogach, udach i twarzy?, Medycyna Praktyczna, 2024: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/wszystkoozakrzepicy/zakrzepicazylna/349721,teleangiektazje-pajaczki-naczyniowe-co-oznaczaja-pajaczki-na-nogach-udach-i-twarzy  [Dostęp online 27.05.2025]

[2] Sandean DP, Syed HA, Winters R. Spider Veins. [Updated 2024 Sep 19]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563218/ 

[3] Zubilewicz, R., & Jaroszyński, A. (2015). Przewlekła choroba żylna. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 9, No. 5, pp. 400-404).

[4] Diosmina (zmikronizowana), Baza Leków – Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=235 [Dostęp online 27.05.2025]

[5] Diosminex, 500 mg, tabletki powlekane, Charakterystyka Produktu Leczniczego